Summer school geloof en rede

Stichting Thomas More organiseert in samenwerking met Stichting Christelijke Filosofie de summer school ‘Geloof en Rede. 25 jaar geleden verscheen de encycliek Fides et Ratio van paus Johannes Paulus II. Een kerntekst van de katholieke Kerk over de verhouding tussen geloof en rede. De pauselijke brief werd destijds positief onthaald en kreeg in en buiten de Kerk veel aandacht. Wat zegt ons de encycliek vandaag nog over de spannende vraag hoe geloven zich verhoudt tot redelijk denken.  

Verlangen naar waarheid. Geloof en rede. Het zijn grote woorden, die in onze tijd veelal wat haaks staan op het algemene gevoelen. Waar de tendens in de westerse cultuur juist een uiteengaan laat zien tussen filosofie en geloof, bepleit de encycliek het belang van hun betrokkenheid. En waar onze cultuur relativisme en scepticisme aan de dag legt, spreekt de encycliek over waarheid en benadrukt het vertrouwen in de rede. In zijn encycliek doet Johannes Paulus II uit de doeken wat geloven is en wat dit te maken heeft met redelijk denken. Hij verbindt zijn analyse met een oproep om geloof en rede bij elkaar te houden en ze vruchtbaar te laten zijn voor elkaar. Geloof heeft de rede nodig en omgekeerd de rede het geloof. Dat wordt in de programmatische openingszin prachtig verwoordt: 

“Geloof en rede zijn als twee vleugels: alleen als ze op elkaar afgestemd zijn maken ze de ‘opstijging’ naar de kennis van de waarheid mogelijk. De vatbaarheid voor waarheid, zo is de centrale gedachte, ligt in één lijn met de vatbaarheid voor God. In de zoektocht van de mensheid naar waarheid en betekenis wil de kerk, aldus de encycliek, reisgenoot zijn.”

Het christendom heeft vanaf het begin van haar optreden de dialoog gezocht met de Griekse wijsbegeerte, zoals al spreekt uit het motto ‘ik geloof opdat ik begrijp’ (credo ut intelligam). Dat hing samen met de overtuiging dat het ‘redelijke’ denken van de Griekse wijsbegeerte resoneert met de ‘logos’ (Gods woord) van de christelijke openbaring. 

De dialoog met de wijsbegeerte was gericht op een redelijke doordenking van het geloof, waartoe de filosofische cultuur de noodzakelijke instrumenten verschafte. Maar tevens bood de filosofische ‘logos’ een perspectief op de waarheid die met de christelijke openbaring aan het licht was gekomen. 

De encycliek legt veel nadruk op waarheid in haar objectieve en universele hoedanigheid. Dat roept vragen op. Is waarheid werkelijk zo belangrijk als het om geloof en religie gaat? Is de rede niet een begrensd vermogen, juist tegenover de eigensoortige zeggingskracht van het geloof? Hoe dan ook, de encycliek laat overtuigend zien dat die zeggingskracht wortelt in de menselijke gevoeligheid voor waarheid.

Summer schoolGeloof en rede

Schrijf je in voor de tweedaagse summer school voor studenten en belangstellenden. Van vrijdag 25 augustus 16.00 tot zaterdag 26 augustus om 16.00. Sprekers: Rudi te Velde, Michael Bauwens, Suzan Sierksma. Locatie : Abdijhof Mariënkroon te Nieuwkuijk (nabij ‘s-Hertogenbosch).

Kosten: inclusief overnachting, diner, ontbijt en lunch: 75 euro voor studenten tot 30 jaar;
150 euro voor alumni Stichting Thomas More; 190 euro voor overige belangstellenden.

Aanmelden: voor 15 augustus

Inschrijven kan via deze pagina